TINH TRE

• Tên khoa học: Cây hóp: Bambusa tuiđoies Munro – Họ Lúa (Poaceae); Cây trúc cần câu: Phyllostachys nigra (lodd.) Munro var,henonis Stapf, họ Kim giao (Podocarpaceae), ngoài ra còn gọi là Trúc nhị thanh – Dạm trúc nhự - Trúc nhự
• Bộ phận dùng: Tinh tre tức là lớp vỏ giữa ở thân các cây Hóp, cây trúc cần câu nói trên đã chế biến khô (Caulis Bambusae in Taeniam), được ghi nhận vào Dược điển TQ.
   
• Mô tả: Cây hóp thân thuôn cao 4 – 10m, mọc thành bụi, ít gai, các dóng khá to, đường kính 3 – 4,5cm, không dày. Lá có phiến dài 15 – 20cm, rộng từ 1,4 – 2cm, bẹ tai cao có ria lông. Cây được trồng lấy thân làm các vật dụng gia đình. Với cây trúc cần câu cao 6 – 15m, đường kính 2,5cm. Các dóng phía gốc dài 4 – 15cm, phía trên dài 30 – 35cm, hình trụ tròn, phía mang cành có rãnh dọc. Lá mầu lục sáng, thon, dài 5 – 10cm, rộng 1 – 1,5cm, mép lá có răng.
  
  
   
• Thu hái và chế biến: Cạo bỏ lớp vỏ xanh ở thân những cây đã sống nhiều năm thuộc 2 loại cây hóp và trúc cần câu nói trên sau đó cạo lớp thân (lớp giữa) thành những phôi mỏng, hay những sợi mỏng vẫn còn màu xanh nhạt rồi phơi sấy khô là được.
   
• Công dụng: Theo Đông y, Trúc nhự vị ngọt, tính hơi lạnh vào 3 kinh Can, Phế, Vỵ. Có tác dụng thanh phế, trừ đờm thanh nhiệt giáng nghịch (đưa hơi đi xuống), an thai. Chữa các chứng bệnh đờm đặc, khó thở, hồi hộp, mất ngủ, nôn khan, ợ chua, dạ dày hoạt động không tốt.
   
  • Liều dùng: 5 – 10g (dùng sống hay tẩm nước gừng sao).
  • Người thể tỳ vỵ hư hàn không uống.
     
• Một số bài thuốc ứng dụng:
  • Bài số 1: Chữa chứng đờm khí đưa nghịch hư phiền, hồi hộp, mất ngủ

Bài số 2: chữa chứng chảy máu cam và nôn ra máu do huyết nhiệt: Dùng Trúc nhự sống 8g; Sinh địa 8g; Hoàng cầm 4g; Thược dược 4g; mạch môn đông 6g. Sắc uống.Sắc uống.

Bài viết có tính tham khảo không thay thế cho sự khám và điều trị của thày thuốc.

Đông y Thiện Tri Thức tổng hợp.