KINH NGUYỆT BẤT THƯỜNG _ Phần 1_ TRƯỚC CHU KỲ

I. TỔNG QUAN

Về mặt sinh lý, Kinh nguyệt do huyết biến hóa mà tâm chủ huyết, can tang huyết, tỳ thống huyết, thận tàng tinh tủy sinh huyết, phế là nơi hội của huyết mạch. Sự hoạt động mạnh hay yếu của 5 tạng đều có quan hệ mật thiết đến sự hoạt động sinh dục nữ;

Bệnh có liên quan thường bắt nguồn do khí huyết không điều hòa gây chứng huyết nhiệt, khí thăng làm huyết nghịch gây ho ra máu, chảy máu cam…hoặc do hoạt động của ngũ tạng không điều hòa gây các bệnh phụ khoa như kinh nguyệt không đều, bế kinh, vô kinh, rong huyết, lao động mệt nhọc…hoặc do mạch xung nhâm bị thương tổn ảnh hưởng đến khí huyết gây các chứng vô sinh, đẻ non, sảy thai…

Chẩn đoán và Điều trị phụ thuộc nhiều yếu tố đòi hỏi việc khám và chữa bệnh phải được thực hiện bới các lương y có kiến thức và trình độ chuyên sâU

II. NGUYÊN NHÂN VÀ TRIỆU CHỨNG CỦA KINH NGUYỆT TRƯỚC KỲ

Nguyên nhân:

• Phần nhiều do nhiệt gây ra (thực nhiệt, hư nhiệt) nhưng cũng có khi do khí hư gây nên.

Do huyết nhiệt: Hay ăn đồ cay nóng, cảm nhiệt tà làm huyết đi sai đường, thấy kinh trước kỳ và lượng kinh ra nhiều;

Triệu chứng:

• Số lượng ra nhiều, màu đỏ tía, đặc, máu cục; sắc mặt đỏ môi khô, dễ giận, cáu gắt, thích mát sợ nóng, táo bón, nước tiểu đỏ, rêu vàng, mạch hồng thực hoạt sác;
•  Kinh nguyệt ra trước kỳ vì máu nhiệt: máu đỏ, ra nhiều, tim đập nhanh loạn nhịp, miệng khát, rêu lưỡi vàng, mạch nhanh. Những người có hành kinh sớm 7 – 8 ngày hoặc hành kinh 1 tháng 2 lần​

Do khí hư: Cơ thể suy nhược, dinh dưỡng kém, làm ảnh hưởng đến mạch xung nhâm gây kinh nguyệt trước kỳ mà số lượng kinh nhiều;

Triệu chứng:

• Kinh ra trước kỳ, số lượng nhiều, máu nhạt loãng: sắc mặt trắng bóng, tinh thần uể oải, hồi hộp, thở ngắn hơi, ngại nói;
• Cảm thấy eo lưng mỏi, bụng dưới sa xuống, chất lưỡi nhạt, rêu mỏng ướt, mạch hư nhược vô lực;

Phương pháp chữa: Bổ khí cố tinh

III. PHƯƠNG PHÁP CHỮA DO NGUYÊN NHÂN HUYẾT NHIỆT

Phương pháp chữa: thanh nhiệt lương huyết là chính;

1. Thuốc từ ngó sen, trắc bách diệp

• Nguyên liệu: 500g ngó sen tươi, 100g trắc bách diệp

• Cách làm: giã ép lấy nước hòa với nước sôi để uống.

• Liều lượng: Mỗi ngày uống 3 – 4 lần.

• Tác dụng: thanh nhiệt, mát máu.

2. Thuốc từ Sinh địa, huyền sâm

• Nguyên liệu: ​Sinh địa, cốt bì mỗi thứ 30g, huyền sâm, mạch môn, bạch thược, mỗi thứ 15g. 

• Cách làm: Cho nước vào sắc lấy 300ml, cho vào 30g cao đông A, 40g đường trắng và 60ml nước. Trộn đều tất cả, tiếp tục đun nhỏ lửa, quấy đều khoảng 10 phút là được.

• Liều lượng: Mỗi lần uống 200ml, mỗi ngày 3 lần.

• Tác dụng: chữa kinh nguyệt sớm do âm hư, máu nhiệt:, giúp bổ âm, mát máu.

3. Cháo nhân sâm:

• Nguyên liệu: 6g nhân sâm (hoặc 30g đảng sâm), 5 lát gừng tươi, 100g gạo.

• Cách làm: nấu thành cháo.

• Liều lượng: Mỗi ngày ăn 2 – 3 lần.

• Tác dụng bổ trung, tăng cường khí huyết. Chữa kinh nguyệt không đều, có hiệu quả. Chữa kinh nguyệt ra trước kỳ do khí hư: kinh nguyệt ra sớm nhiều, màu hồng nhạt, loãng, cơ thể tinh thần mệt mỏi, da tái nhợt, nhạt miệng, rêu lưỡi trắng, mạch yếu

IV. PHƯƠNG PHÁP CHỮA DO KHÍ HƯ

Phương pháp chữa: Bổ khí cố tinh

1. Bổ khí cố kinh hoàn

• Nguyên liệu: Đảng sâm, Bạch linh 1 phần; Hoàng kỳ, Bạch truật 1/2 phần; Sa nhân 1/4 phần.
• Cách làm và liều lượng: Tán nhỏ, thành bột làm viên ngày uống 20 – 30g;

2. Bài thuốc 2:

Bài viết có tính tham khảo không thay thế cho sự khám và điều trị của thày thuốc.

Đông y Thiện Tri Thức tổng hợp.