HUYẾT GIÁC
-
Tên khoa học: Drâcena loureiri Gagnep (Pleomele chchinchinensis Merr), họ Hành (Liliaceae). Còn gọi là Cây dứa dại – Cây giàn ông – Cây xó nhà (TQ).
-
Bộ phận dùng: Phần lõi gỗ màu đỏ tạo thành trong thân cây huyết giác già cỗi lâu năm đã chết mục. nguyên nhân tạo thành lõi đó có thể do nhựa tụ lại hoặc một loại ký sinh hoặc nấm gây ra.
-
Mô tả: Cây Huyết giác là một cây nhỏ sống lâu năm, cao 1 – 3m, thuộc loài cây một lá mầm, cây từ 1 năm trở lên có nhiều nhành con mọc xum xuê. Thân cây màu mốc xám, đường kinh 20 – 25cm. Lá mọc so le, không có cuống. Lá hình lưỡi kiếm dài 25 – 80cm, rộng 3 – 7cm, phiến lá cứng nhẵn bóng, màu xanh tươi, khi lá rụng để lại một sẹo trên câu, thường chỉ có một bó lá tụ tập ở phía đầu ngọn và đầu cành. Hoa tự mọc thành chùm dài tới 1m, từng chỗ tụ lại 2 – 4 hoa gần nhau, hoa nhỏ đường kính 7 – 8mm, màu lục vàng nhạt. Hoa nở vào đầu mùa hạ. Quả mọng hình cầu, đường kính độ 1cm, khi khô có màu đen. Cây huyết giác thường mọc hoang, bám vào đá.
-
-
Thu hái và chế biến: Huyết giác có thể thu hái quanh năm. Tim những cây huyết giác đã chết mục, thân nằm trên mặt đất, dẽo bỏ phần vỏ và phần giác trắng, phần gỗ mục lấy phần lõi đỏ bên trong rửa sạch phơi sấy thật khô. Huyết giác không có mùi vị gì đặc biệt. Lọa huyết giác khô, chắc, màu đỏ sẫm, đã cạo hết phần vỏ gỗ giác trắng và gỗ mục, không vụn nát, sạch đất cát là loại tốt. Có 2 loại là Loại toàn phần lõi gỗ đỏ, mỗi miếng dài trên 15cm rộng trên 5cm và loại hai là loại nhỏ hơn dưới 15cm và đường kính rộng dưới 5cm.
-
Công dụng: Huyết giác có tác dụng tiêu huyết ứ, là một vị thuốc dân gian. Dùng chữa những trường hợp ứ huyết, bị thương bầm tím, kinh nguyệt bế tắc. (Theo Hải thượng Lãn ông).
-
Liều dùng: 10 – 20g sắc hay ngâm rượu uống. Dùng ngoài da trị mụn nhọt, ung hạch hoặc làm thuốc xoa bóp.
-
-
Bài thuốc Bó gãy xương (cụ lang Vạn – Thanh hóa): gồm Huyết giác; Đại hồi; Củ ráy dại; Thiên niên kiện; Bạch cập; Quế chi; Dây đau xương.
-
Một bài cao dùng để chữa gãy xương đáp 3 tuần không phải thay thuốc cảu viện Đông y:
-
-
Huyết giác
200g
Đại hồi
40g
Thương truật
80g
Đại hoàng
60g
Nhũ hương
40g
Một dược
40g
Đinh hương
40g
Quế chi
40g
Thiên niên kiện
80g
Tán bột. Lấy thuốc khoảng 200g, cho thêm 100g nhựa thông (tùng hương), 100g sáp ong và 400g dầu thầu dầu, nấu thành cao.
-
Bảo quản nơi khô ráo, tránh làm vụn nát.
Đông y Thiện Tri Thức tổng hợp
