Y HỌC CỔ TRUYỀN VỚI ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN TIÊU HÓA – PHẦN 8
- BÌNH VỊ THANG:
- Thành phần:
+ Hậu phác: 14g
+ Trần bì: 14g
+ Thương truật: 20g
+ Cam thảo: 6g - Chủ trị: Đau bụng, đầy chướng, nôn mửa do đồ ăn tích lại không tiêu (thực tích).
- Cách dùng: Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc chia làm 2 lần uống trong ngày. Ngày 1 thang.
- Nếu tích cơm: gia mạch nha, sơn tra, thần khúc; tích thịt lơng gia thêm Bội sơn tra; tích thịt trâu gia thêm lá cúc tần; tích giun gia bình lang, sử quân tử, phi tử, vu di.
- Tỳ hư vận chuyển, khí hóa không thông (tích tụ) bụng đâu gia mộc hương, sa nhân.
- Khí ùn xông ngược lên (thượng xung) gia ô dược, trầm hương.
- Nếu đại tiện ra huyết (màu máu thâm) gia thêm hòa hoa, xuyên quy, chỉ xác.
- TIỂU HỒI MỘC HƯƠNG TÁN:
- Thành phần:
Tiểu hồi (sao vàng) |
|
Mộc hương |
|
- Chủ trị: Đau bụng tiêu chảy.
- Cách dùng:
+ Cả hai vị sao, sấy khô tán bột mịn.
+ Người lớn mỗi lần uống 20g. Trẻ em tùy tuổi giảm liều lượng.
+ Uống với nước sôi để hơi âm ấm, ngày uống 2 lần. - Chú ý: Những ngày đầu nên ăn cháo lỏng. Mộc hương có thể thay bằng vỏ cây bùi tía (nam mộc hương).
- PHÚC THỐNG TÁN:
- Thành phần:
Hoàn nàn chế |
|
Độc lực (rễ quýt rừng) |
|
Hậu phác |
|
Bạch phàn |
|
Rễ hoàng lực (cây trăng) |
|
Hoắc hương |
|
Trần bì |
|
Thương truật |
|
Mộc hương |
|
|
|
- Chủ trị: Các chứng đau bụng, đầy bụng, ăn không tiêu, đau bụng tiêu chảy, nôn mửa, đau tức ngực, kiết lỵ ra máu.
- Cách dùng:
+ Hoàng nàn ngâm nước vo gạo 1 đêm cho mềm, cạo bỏ vỏ ngoài, thấy lớp vỏ đen bên trong ngâm tiếp nước gạo 3 ngày 3 đêm (thay nước gạo nhiều lần) thái mỏng phơi khô, ngâm tiếp nước tiểu trẻ em (dưới 8 tuổi) 2 – 3h rồi sao khô.
+ Độc lực bỏ lõi, hậu phác cạo bỏ vỏ thô, thái nhỏ sao nước gừng.
+ Các vị khác rửa sạch thái nhỏ sấy khô. Hợp tất cả các vị lại tán mọt mịn luyện hồ làm hoàn bằng hạt đỗ đen.- Người lớn mỗi ngày uống 20 viên, chia 3 lần.
- Trẻ em 1- 3 tuổi uống 2 viên, chia 2 lần; 4- 7 tuổi ngày uống 5 viên, chia 3 lần; 8 – 15 tuổi ngày uống 10 viên, chia 3 lần; 16 – 20 tuổi ngày uống 15 viên, chia 3 lần. Uống lúc bụng còn đói.
- Tùy chứng mà gia thang:
- Đau bụng tiêu chảy sắc nước búp ổi làm thang chiêu thuốc viên.
- Đau bụng không đi ngoài, sơ nhiễm cảm đau đầu, thân thể đau nhức mỏi, người nóng chân tay lạnh lấy nước chè làm thang chiêu thuốc.
- Đầy bụng ăn không tiêu, đau tức ngực khô thở (do đờm thấp) sắc nước gừng làm thang chiêu thuốc.
- Đau bụng đi ngoài ra huyết sắc nước rễ mơ lông sao vàng hạ thổ làm thang chiêu với thuốc.
- Kiên kỵ: Không dùng cho phụ nữ có thai. Không ăn thức ăn khó tiêu, nên ăn cháo lỏng.
- GIẢ KHÔI TÁN:
- Thành phần:
+ Củ nâu: 100g
+ Cơm nguội: 100g - Chủ trị: Rối loạn tiêu hóa, đau bụng, sôi bụng, tiêu chảy.
- Cách dùng:
+ Củ nâu, bỏ vỏ ngoài, thái mỏng sấy khô, cơm nguội sao vàng thơm. Tất cả tán bột mịn.
+ Trẻ em tùy tuổi ngày uống 5 – 10g, chia uống 2 lần. Người lớn ngày uống 30 – 40g, chia làm 2 lần.
+ Hòa bột vào nước sôi, quấy đều, để lắng chắt nước uống.
- GIẢI BIỂU TÁN HÀN CHỈ TẢ THANG:
- Thành phần:
+ Củ riềng (sao): 12g
+ Nụ sim ( hoặc búp ổi hay rộp ổi): 8g
+ Khổ sâm: 10g - Chủ trị: Đau bụng lâm râm, tiêu chảy nhiều nước, không khát, không sốt, người lạnh, tiểu tiện trong (do hàn thấp).
- Cách dùng: Các vị cho vào 300ml nước, sắc lấy 100ml nước thuốc chia uống 2 lần. Ngày uống 1 hoặc 2 thang.
- THANH NHIỆT LỢI THẤP CHỈ TẢ THANG:
- Thành phần:
+ Cát căn: 30g
+ Bông mã đề: 20g
+ Khổ sâm: 12g
+ Cối xay: 12g - Chủ trị: Tiêu chảy do thấp nhiệt: đau bụng dữ dội tiêu chảy lỏng, phân thối, hậu môn đỏ (trẻ em), sốt khát nước, tiểu tiện đỏ.
- Cách dùng: Các vị cho vào 300ml nước, sắc lấy 100ml nước thuốc chia uống 2 lần trong ngày. Ngày uống 1 thang.
- TIÊU THỰC THANG:
- Thành phần:
+ Củ sả: 10g
+ Vỏ quýt: 10g
+ Lá lốt: 10g
+ Hương phụ: 10g - Chủ trị: Thương thực (tích thực): Đau bụng, đầy bụng, bụng sôi, đại tiện và trung tiện thì đỡ đau, không muốn ăn.
- Cách dùng: Các vị cho vào 300ml nước sắc lấy 100ml nước thuốc chia uống 2 lần trong ngày. Ngày uống 1 thang.
- BÁ ỨNG TIÊU HẠ TÁN:
- Thành phần:
Vỏ quýt |
|
Củ bồ bồ |
|
Hậu phác |
|
Dây rơm (Dây rổm) |
|
Củ sả |
|
Tiêu lốt |
|
Hoắc hương |
|
Dây mơ |
|
Cam thảo nam |
|
Bá bệnh |
|
Hương phụ |
|
|
|
- Chủ trị: Đau bụng, ăn không tiêu, bụng đầy chướng.
- Cách dùng:
+ Các vị phơi sấy khô, tán bột mịn.
+ Người lớn ngày uống 12g chia làm 2 lần. Trẻ em tùy tuổi giảm liều.
+ Uống với nước chín.
Nguồn: Đông Y Thiện Tri Thức tổng hợp.