Y HỌC CỔ TRUYỀN VỚI ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN TIÊU HÓA – PHẦN 7

Y HỌC CỔ TRUYỀN VỚI ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN TIÊU HÓA – PHẦN 7

  1. KHỬ TÍCH PHƯƠNG TÁN:
  • Thành phần:
    + Nam mộc hương (cạo bỏ vỏ thô, thái mỏng sao vàng): 100g
    + Ô dược (sao giòn): 100g
    + Chỉ xác (sao giòn): 100g.
  • Chủ trị:
    + Đau bụng đầy chướng bụng, táo kết do chức năng vận chuyền tiêu hóa suy yếu (khí hư).
    + Phụ nữ đau bụng do khí huyết tích.
  • Cách dùng:
    + Các vị tán bột mịn.
    + Người lớn ngày uống 20g chia uống 2 lần, hòa với nước chín uống.
    + Trẻ em tùy tuổi mà giảm liều lượng.
     
  1. TỨ QUÂN GIA VỊ THANG:
    - Thành phần:

Đảng sâm

  1. g

Bạch truật

  1. g

Phục linh

  1. g

Cam thảo chích

  1. g

Sa nhân

6 g

 

 


  • Chủ trị:
    + Chứng tỳ vị hư vận hóa kém, cùng các chứng do chính khí hư suy kém gây nên: người mệt mỏi, đầu váng mắt hoa, khí đoản ngại nói, ăn kém miệng nhạt, đầy bụng, khó tiêu, đại tiện phân nhão, lưỡi nhợt, rêu lưỡi mỏng ăn kém, mạch nhược.
  • Cách dùng: Các vị cho vào 600ml nước sắc lấy 200ml nước thuốc chia làm 2 lần uống trong ngày. Ngày uống 1 thang.
    • Chú ý: Thang này có thể thay bạch truật bằng 2 vị Hoài sơn 16g và trần bì 16g.
  • Kiêng kỵ: Không ăn đồ ăn cay nóng, chất kích thích, các thứ xào rán, béo, ngọt.
     
  1. TIÊU CHẢY THANG:
  • Thành phần:
    + Lá sả: 10g
    + Lá ổi: 10g
    + Củ riềng: 10g
    + Vỏ măng cụt: 10g
  • Chủ trị: Tiêu chảy, đi nhiều lần trong ngày, phân lỏng nhiều nước, đau bụng.
  • Cách dùng: Các vị cho vào 300ml nước, sắc lấy 100ml nước thuốc chia uống 2 lần trong ngày. Ngày uống 1 thang.
     
  1. CHỈ TẢ HOÀN:
    - Thành phần:

Hương phụ tứ chế

  1. g

Bình lang

  1. g

Mộc hương

  1. g

Nga truật

  1. g

Nga truật

  1. g

Mã tiền chế kỹ

  1. g
  • Chủ trị: Đau bụng đi tả, đầy bụng ăn không tiêu, tích trệ lâu ngày.
  • Cách dùng:
    + Mã tiền chế kỹ: hạt mã tiền ngâm nước gạo đặc 3 ngày đêm, thay nước gạo nhiều lần, cạo sạch lông, rửa sạch nấu với nước cam thảo trong 3h (100g hạt + 400ml nước +20g cam thảo) lấy dần ra khi còn đang nóng dùng dao tách hạt bỏ mầm.
    + Nấu dầu vừng cho thật sôi bỏ hạt mã tiền vào rán tới khi hạt mã tiền bắt đầu nổi lên thì vớt ra ngay, thái nhỏ sấy khô.
    + Các vị thuốc trên tán thành bột mịn, thêm tá dược luyện hồ làm thành viên hoàn bằng viên đậu xanh (khoảng 600viên).
    + Người lớn ngày uống 4 – 6 viên. Trẻ em ngày uống 1 – 2 viên.
    + Uống với nước sắc gừng tươi.
  • Chú ý: Thuốc có mã tiền độc không được dùng quá liều quy định.
     
  1. HOÀNG ĐÀN (HOÀNG NÀN) PHÁC TIÊU HOÀN:
  • Thành phần:
    + Hoàng đàn (hoàng nàn) chế kỹ: 24g
    + Phác tiêu: 4g
  • Chủ trị: Bệnh tả không kể người lớn hay trẻ em, bệnh mới phát lâu hay cấp tính.
  • Cách dùng:
    + Hoàng đàn chế kỹ: Ngâm nước vo gạo đặc 24h cho mềm, cạo bỏ hết lớp vỏ vàng bên ngoài cho đến lẫn vỏ đen bên trong, lại tiếp tục ngâm nước vo gạo 3 ngày 3 đêm nữa (thay nước vo gạo hàng ngày) sau đó vớt ra phơi sấy khô.
    + Hai vị tán bột mịn thêm tá dược luyện hồ làm viên hoàn bằng hạt đậu xanh (khoảng 500 viên).
    + Người lớn ngày uống 6 – 8 viên. Trẻ em ngày uống 1 – 2 viên.
    + Uống trước bữa ăn với nước sôi.
    • Lưu ý: Thuốc có vị hoàng đàn độc, không được uống quá liều đã định. Phụ nữ có thai không được dùng.
       
  1. THỜI KHÍ THỔ TẢ THANG:
    - Thành phần:

Huyền sâm

  1. g

Phòng đảng sâm

  1. g

Thiên hoa phấn

  1. g

Mạch môn

  1. g

Thạch cao

  1. g

Tri mẫu

  1. g

Đại hoàng

  1. g

Sài hồ

  1. g

Bạch thược

  1. g

Kinh giới

  1. g

Hoạt thạch (để riêng)

  1. g

 

 

  • Chủ trị: Bệnh thời khí thổ tả: Người nóng, điên cuồng, vật vã, khát nước nhiều, miệng nôn trôn tháo (thượng thổ hạ tả) rất nguy cấp.
  • Cách dùng: Các vị cho vào 1000ml nước, sắc lấy 500ml nước thuốc hòa bột hoạt thạch vào chia uống 2 – 3 lần. Ngày uống 1 thang.
     
  1. THỜI KHÍ THỔ TẢ HOÀN:
  • Thành lập:

    + Lục đậu (đậu xanh): 400g
    + Một dược: 100g
    + Nhũ hương: 100g
    + Hạt tiêu sọ: 20g
  • Chủ trị: Bệnh thời khí thổ tả và bệnh tả.
  • Cách dùng: Các vị tán bột mịn, luyện hồ làm hoàn bằng hạt đậu xanh. Mỗi lần uống 5 viên với nước chín tùy theo triệu chứng bệnh như sau:
    • Nếu chỉ có thổ (nôn) uống với nước nóng.
    • Nếu chỉ có tả, uống với nước nguội.
    • Nếu có cả tả và thổ (thượng thổ hạ tả) hòa lẫn một nửa nước nóng và một nửa nước nguội mà uống.
       
  1. HOÀN HOẠT THẠCH:
  • Thành phần:
    + Hoạt thạch: 20g
    + Cam thảo: 3g
    + Chuối tiêu xanh: 3g
  • Chủ trị: Tiêu chảy: Người nóng, buồn bực, khát nước.
  • Cách dùng:
    + Chuối tiêu nướng chín, bóc vỏ thái mỏng, phơi sấy khô tán bột mịn cùng với hoạt thạch, cam thảo luyện hồ làm thành hoàn bằng hạt ngô.
    + Người lớn mỗi lần uống 5 – 10 viên. Trẻ em giảm liều.
    + Uống với nước sôi để ấm, uống trước bữa ăn.
    • Người bệnh có nóng nhiều dùng lá Hương nhu sắc nước làm thang chiêu thuốc viên.

      Nguồn: Đông  Y Thiện Tri Thức tổng hợp.

Bài viết liên quan