Y HỌC CỔ TRUYỀN VỚI ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN TIÊU HÓA – Phần 2

Y HỌC CỔ TRUYỀN VỚI ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN TIÊU HÓA – Phần 2

1. HOẮC HƯƠNG, HẬU PHÁC, TRẦN BÌ THANG:

• Chủ trị: Kém ăn, hay ợ chua, đầy bụng hoặc đau bụng có khi tiêu chảy lỏng.
• Cách dùng: Các vị cho vào 800ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc chia làm 2 lần uống trong ngày, uống sau bữa ăn. Ngày uống 1 thang.
• Chú ý:
  + Trong khi dùng thuốc, cho ăn cháo là tốt nhất,
  + Nếu phụ nữ có thai dùng thuốc này thì bỏ hai vị là Hậu phác và can khương mà thêm vào ngải cứu 10g.
   

2. THÔNG LỢI TÁN:

• Thành phần:
  
  + Đại hoàng: 400g
  + Chỉ xác: 350g
  + Cam thảo: 250g.
• Chủ trị: Đại tiện táo bón cứng, bụng ấn đau, rêu lưỡi bẩn, trung tiện ra phân, nóng rát hậu môn, mót rặn không ra phân.
• Cách dùng:
  + Các vị sao giòn tán bột mịn.
  + Trẻ em mỗi ngày uống 5 – 10g.
  + Người lớn mỗi ngày uống 10 – 20g.
  + Hãm uống với nước sôi gạn nước trong hoặc uống cả bã.
• Chú ý:
  • Sử dụng thuốc này cần có sự theo dõi hưỡng dẫn của thày thuốc, không dùng quá 3 ngày, thấy nhuận tràng thì dừng lại.
  • Kiêng đồ ăn mỡ, các chất cay nóng; người có thể lực suy yếu, mắc bệnh mãn tính, không có hiện tượng táo bón không dùng.
     

3. BỔ TRUNG ÍCH KHI THANG GIA GIẢM:

• Chủ trị: Táo bón thể âm hư. Táo bón kéo dài, miệng khô, thường loét miệng, khát nước, hay cáu gắt, lưỡi đỏ, rêu ít. Mạch tế.
• Cách dùng: Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc, chia uống 2 lần trong ngày. Mỗi ngày uống 1 thang. Uống liên tục 1 tuần lễ.
   

4. ĐẠI HOÀNG HẬU PHÁC THANG:

• Thành phần:
  + Đại hoàng: 8 – 12g
  + Hậu phác: 10g
  + Chỉ xác: 10g
  + Cam thảo: 4g.
• Chủ trị: Táo bón sau mổ trĩ, bệnh nhân bị táo bón không đại tiện được bình thường.
• Cách dùng:
  + Các vị cho cào 500ml, nước, sắc lấy 200ml nước thuốc, chia làm 4 lần trong ngày.
  + Hoặc thái vụn nhỏ các vị cho vào hãm nước sôi uống thay nước trong ngày.
  + Ngày uống 1 thang, đại tiện trở lại bình thường thì ngừng thuốc.
   

5. KIỆN TỲ HÀNH KHÍ, CHỈ TẢ THANG:

• Chủ trị: Tiêu chảy mạn tính nguyên nhân do tỳ hư, ăn kém người mệt mỏi, sắc mặt vàng nhợt, chất lưỡi nhợt, mạch nhu hoãn,đại tiện phân sống, hoặc nhợt nát kéo dài gây phù.
• Cách dùng: Các vị cho vào 800ml nước sắc lấy 200ml nước thuốc, chia làm 2 lần uống trong ngày. Ngày uống 1 thang.
• Chú ý gia giảm:
  • Bệnh nhân tiêu chảy ngày 3 – 4 lần gia thêm ý dĩ (sao) 20g; Trạch tả (sao) 12g.
  • Người bệnh tay chân lạnh, lưng đau nhiều gia thêm Hắc phụ tử chế 8 – 12g.
  • Kiêng ăn các thứ lạnh, tanh, mỡ, đồ nếp.
     

6. Ô LỆ TÁN:

• Chủ trị: Đau bụng tiêu chảy cả hai thể hàn và nhiệt.
• Cách dùng: Các vị tán bột mịn; Người lớn mỗi lần uống 10g; ngày uống 3 lần với nước chín. Trẻ em giảm liều lượng.
• Kiêng ăn các chất dầu mỡ và chất tanh.
   

7. LỤC QUÂN GIA VỊ TÁN:

• Chủ trị: tiêu chảy hoặc sống phân.
• Cách dùng:
  + Các vị trán bột mịn. Người lớn ngày uống 12 – 20g. Trẻ em tùy tuổi ngày uống 3 – 12g.
  + Hòa với nước sôi, gạn nước trong chia uống làm 2 – 3 lần.
• Kiêng kỵ: Khi đang sốt cao hoặc táo bón thì không dùng. Không ăn trứng, mỡ, đậu phụ.
   

8. TIÊU THỰC HÀNH TRỆ TÁN:

• Chủ trị:
  + Tiêu chảy do thực tích (tích tả): Do ăn uống quá độ, tiêu hóa không kịp đình trệ lại gây đau bụng, sôi bụng dữ dội.
  + Tiêu chảy phân thối khẳn, bụng đầy ấm ách, trung tiện liên tục, đi đại tiện thì đỡ đau bụng, tiểu tiện vàng lượng ít, rêu lưỡi vàng có nhiều cáu nhớt.
• Cách dùng:
  + Các vị tán thành bột mịn: Trẻ em dưới 5t dùng 4g/lần; dưới 10t dùng 6g/lần; dưới 15 tuổi dùng 8g/lần. Người lớn dùng 10g/lần.
  + Ngày uống 3 lần hòa với nước chín ấm uống.
• Kiêng: phụ nữ có thai không được dùng. Không ăn đồ tanh, mỡ, đường, mật.
  
  Nguồn: Đông Y Thiện Tri Thức tổng hợp.