Y HỌC CỔ TRUYỀN VỚI ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN TIÊU HÓA – PHẦN 12
- GIẢI THỬ LỢI THẤP CHỈ TẢ THANG:
|
Hương nhu |
|
Trần bì |
|
|
Thương nhĩ |
|
Mã đề |
|
|
Hoắc hương |
|
Củ ráng |
|
|
Rễ tranh |
|
Cỏ sữa |
|
|
Húng quế |
|
Tinh tre |
|
|
Cát căn (tươi) |
|
Rau sam |
|
- Chủ trị: Tiêu chảy do nhiễm thử tà: Sôi bụng, đau bụng đi tiêu phun vọt ra nước trong như nước tiểu, đau bụng quanh rốn,trong người bứt rứt khó chịu đổ mồ hôi, khát nước, da sạm, mắt lõm sâu do mất nước, rêu lưỡi vàng, mạch nhu.
- Cách dùng: Các vị cho vào 600ml nước thêm 3 lát gừng tươi, một nhúm trà sắc lấy 150ml chia uống 4 lần/ ngày.
- Chú ý:
+ Người bệnh hết tiêu chảy, các chứng bớt nhiều nhưng người còn mệt tay chân bải hoải, dùng tiếp thang trên bỏ các vị Hương nhu, củ ráng, cỏ sữa, mã đề, rễ tranh mà gia thêm các vị: Hậu phác (sao gừng) 6g; bán hạ chế gừng 4g; Củ bạc hà (khoai mùng) tẩm nước gạo dao 6g; Thán khương 4g; Hoài sơn (sao thơm) 8g; Biển đậu (sao thơm) 8g. Sắc uống.
- THẬN HƯ CHỈ TẢ THANG (Ôn thận sáp trường thang):
|
Hà thủ ô |
|
Sâm đại hành |
|
|
Vỏ măng cụt |
|
Quế chi |
|
|
Ổi khương (gừng lùi) |
|
Cây tổ rồng |
|
|
Củ ráng |
|
Đại hồi (sao) |
|
|
Rễ táo |
|
Cam thảo dây |
|
|
Thiên niên kiện |
|
Cỏ xước |
|
|
Hoài sơn |
|
Quả ré (ích trí nhân) sao |
|
- Chủ trị:
+ Tiêu chảy kéo dài (thận tiết), tái phát nhiều lần, bệnh nhân sắc mặt vàng, nước da bủng, tinh thần mệt mỏi, mắt lờ đờ, tiếng nói nhỏ, mỗi khi trời gần sáng dưới rốn bị đau, sôi bụng và tiêu chảy (ngũ canh thận tả = tiêu chảy lúc canh năm hay kê minh tiết tả = tiêu chảy lúc gà gáy).
+ Đại tiện ra đồ ăn không tiêu hóa được, vùng bụng trướng đầy ăn không ngon, sợ lạnh, rêu lưỡi vàng trắng nhợt, mạch trầm tế, hai bộ xích đều vô lực. - Cách dùng: Các vị cho vào 800ml nước, thêm gừng tươi 3 lát, liên nhục 20 hạt, sắc lấy 200ml nước thuốc (chia uống 2 lần sáng chiều).
- ÔN TRUNG KIỆN TỲ TÁO THẤP THÔNG LỢI TIỂU TIỆN THANG:
|
Hương phụ (chế rượu) |
|
Trần bì (nướng) |
|
|
Sa nhân (sao) |
|
Gừng khô (nướng) |
|
|
Xương bồ |
|
Rau mơ (sao) |
|
|
Củ sả (sao) |
|
Biển đậu (sao) |
|
|
Thiên niên kiện |
|
Ngũ gia bì |
|
|
Nhục quế |
|
Dây đau xương (sao) |
|
- Chủ trị: Tỳ hư tiết tả:
+ Bụng sôi đau lâm râm, người và chân tay lạnh, ăn vào trong giây lát cảm thấy bụng đau, nặng nề.
+ Ngày đi ngoài từ 3 – 4 lần trở lên, hễ bụng đau là có tiếng kêu lóc róc trong bụng, lập tức đi ngoài ngay mới êm bụng.
+ Phân lợn cợn. Lâu ngày khí lực suy kiệt, người mệt mỏi chân tay bải hoải nặng nề không muốn đi đứng, co duỗi chân tay khó khăn.
+ Miệng hôi rêu lưỡi trắng, không muốn ăn uống, sắc mặt trắng nhợt, hơi thở yếu. Mạch tâm, can huyền nhược, phế tỳ trầm tri. - Cách dùng: Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc chia 2 lần trong ngày. Ngày uống 1 thang.
- Người bệnh hết tiêu chảy, chân tay bớt nặng nề, bải hoải nhưng ăn còn chậm tiêu, người còn mệt mỏi. Dùng tiếp thang trên nhưng bỏ bớt các vị tân tán: Gừng khô, xương bồ, củ sả, gia thêm: Huyết rồng 8g; Cây dâu 8g; Rễ cỏ xước 8g. Sắc uống.
- KIỆN TỲ CHỈ TẢ TÁN:
|
Hoắc hương |
|
Tô diệp |
|
|
Thương truật |
|
Trần bì |
|
|
Phục linh |
|
Hậu phác |
|
|
Cam thảo |
|
Đại táo |
|
- Chủ trị: Đau bụng đi ngoài, ăn uống không tiêu.
- Cách dùng:
+ Các vị phơi sấy khô, tán bột mịn.
+ Người lớn ngày uống 10 – 20g có thể uống tới 30g, chia làm 4 – 5 lần trong ngày.
+ Trẻ em từ 2- 3 tuổi dùng 4g/chia 2 lần/ngày; từ 4 – 7 tuổi dùng 6g/chia2 lần/ ngày. Từ 8 – 10 tuổi dùng 10/2 lần/ngày.
+ Hòa thuốc với nước chín để uống.- Chú ý trẻ em dưới 1 tuổi không dùng.
- Chú ý trẻ em dưới 1 tuổi không dùng.
- TIÊU THỰC HÀNH KHÍ TRÀ THẤP THANG:
|
Xương truật |
|
Hậu phác |
|
|
Trần bì |
|
Mộc hương |
|
|
Sa nhân |
|
Cam thảo chích |
|
- Chủ trị: Tiêu chảy do rối loạn tiêu hóa: Đầy chướng bụng, ăn chậm tiêu, mệt mỏi, mỗi khi đi ngoài bụng quặn đau, phân lỏng hoặc sền sệt, ngày đi 3 – 4 lần hay hơn nữa.
- Cách dùng: Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc chia uống 2 – 3 lần. Ngày uống 1 thang.
- Kiêng kỵ: Các chất tanh, chua, dầu mỡ, trái cây sống lạnh.
Nguồn: Đông Y Thiện Tri Thức tổng hợp.
