CÁC DẠNG TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO (ĐỘT QUỴ) – NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN BIẾT

Tai biến mạch máu não (TBMN) là căn bệnh nguy hiểm trước đây thường chỉ được cho là của người già, có tuổi nhưng ngày nay số lượng người trẻ tuổi cũng có xu hướng gia tăng. Với những nguyên nhân phức tạp, diễn biến khó lường trước được người bệnh thường gánh chịu những biến chứng nặng nề, hậu quả khó phục hồi.

Theo Tổ chức y tế thế giới (WHO), Tai biến mạch não là “dấu hiệu phát triển nhanh chóng trên lâm sàng của một rối loạn khu trú chức năng của não kéo dài trên 24h và thường có nguyên nhân mạch máu”.

Các dạng TBMN thường gặp:

1. Chảy máu não: còn gọi là chảy máu ở động mạch Charcot có nguyên nhân chủ yếu do tình trạng tăng huyết áp (chiếm 75% trường hợp).

Đặc điểm:

• Triệu chứng khởi đầu thường là nhức đầu về ban đêm, kèm theo chóng mặt ù tai.
• Giai đoạn khởi phát thường đột ngột, bệnh nhân ngã ra và hôn mê năng ngay.
• Giai đoạn toàn phát: hôn mê, liệt nửa người và rối loạn thực vật (tăng tiết phế quản, rối loạn nhịp thở, nhịp tim…)

Thông thường 2/3 trường hợp có tử vong xảy ra trong những giờ đầu hoặc cuối tuần đầu. Nếu có thể bảo tồn thì cũng dễ để lại hậu quả nặng nề, nếu có tái phát thường dễ tử vong.

2. Chảy máu não – màng não: có hai dạng là chảy máu từ não vào màng não và ngược lại từ màng não vào não.

• Thể chảy máu não – màng não:
  • Thể tối cấp còn gọi là lụt não thất, bệnh nhân hôn mê rất nhanh, hội chứng chảy máu não, hội chứng màng não, hội chứng thực vật trầm trọng.
  • Thể cấp: có rối loạn ý thức.
  • Thể không đầy đủ: có sự biến đổi về thành phần và mầu sắc dịch não tủy
• Thể chảy máu màng não – não: biểu hiện bằng các cơn co giật liên tục hoặc toàn bộ, xuất hiện các dấu hiệu thần kinh khu trú.

3. Chảy máu màng não:

• Đặc điểm của thể chảy máu này thường gặp như:
  • Khởi đầu bằng nhức đầu dữ dội, đột ngột mất ý thức.
  • Toàn phát: có rối loạn ý thức, hội chứng màng não, rối loạn thần kinh thực vật.
  • Bệnh phụ thuộc vào mức độ chảy máu, nếu nặng bệnh nhân có thể hôn mê sâu, tử vong. Bệnh dễ tái phát và lần sau bao giờ cũng nặng hơn lần trước.
• Bệnh trường hợp này chia thành các dạng trên lâm sàng:
  • Thể nặng thì tử vong vài giờ sau co giật và hôn mê sâu.
  • Thể không đầy đủ với biểu hiện viêm màng não , tâm thần u ám hoặc thể tâm thần, nhức đầu đơn độc.

4. Khối mãu tụ trong não:

• Nguyên nhân: huyết áp quá cao; có sang chấn gây chảy máu ở thùy; có thể có dị dạng mạch máu; ngoài ra còn nhiều trường hợp không rõ nguyên nhân.
• Đặc điểm:
  • Người bệnh có liệt nửa người.
  • Hôn mê ngắt quãng: hôn mê tỉnh lại rồi sau đó lại hôn mê.
  • Hội chứng tăng áp lực nội sọ.
  • Hội chứng thùy, tùy theo vị trí.

5. Nhũn não: tùy theo vị trí tổn thương mà có hội chứng lâm sàng của vỏ não khác nhau

• Giai đoạn đầu có thể có hôn mê, liệt nửa người.
• Giai đoạn toàn phát: hôn mê nhẹ và vừa, rối loạn thực vật.
• Nếu qua được giai đoạn cấp tính bệnh sẽ hồi phục dần, thường có liệt nửa người không toàn bộ hăọc không thuần túy, không đồng đều.
  
  

Dự phòng và điều trị bệnh:

• Phòng bệnh: phát hiện và điều trị sớm một cách căn bản những trường hợp có vữa xơ động mạch, tăng huyết áp.
• Phát hiện và xử trí dị dạng mạch máu.
• Tránh những yếu tố làm tăng nguy cơ tai biến như: nhiễm lạnh đột ngột, stress tâm lý quá mức, dùng rượu và các chất kích thích, các cơn tăng huyết áp.
• Xử lý kịp thời những trường hợp có dấu hiệu báo trước như nhức đầu quá mức, chóng mặt, nóng mặt, đom đóm mắt, tê bì chân tay.

Tai biến mạch máu não là dạng bệnh hay gặp và ngày càng trẻ hóa do vậy mỗi người cần biết cách nhận biết dấu hiệu và xử trí khi có nguy cơ xảy ra, với những bệnh nhân tim mạch như vữa xơ động mạch, tăng huyết áp cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe của bản thân. Thực hiện chế độ sinh hoạt và nghỉ ngơi hợp lý để nâng cao sức khỏe bản thân.

Đông y Thiện Tri Thức tổng hợp.