BÀI THUỐC Y HỌC CỔ TRUYỀN TRỊ BỆNH TRĨ

1. HÓA TRĨ HOÀN

Xuyên quy	50g	Hòe hoa	50g
Phòng phong	50g	Chỉ thực	50g
Hoàng liên	25g	Đại hoàng	25g

• Chủ trị: Trĩ ngoại (thoát giang) thường ra máu hoặc máu và nhày mũi lẫn lộn.

• Cách dùng: Tất cả các vị đều sao rượu giòn tán mịn, kuyện hồ, hoàn viên bằng hạt ngô. Ngày uống 30 viên, chiêu với rượu hòa thêm nước chín.

2. MAO CĂN Ý DĨ THANG

• Bạch mao căn 8g; Ý dĩ 8g; Liên nhục 8g.

• Chủ trị: Trĩ, mọc mụn giữa hậu môn, có lỗ nhỏ chảy nước ra ngoài (rò hậu môn), đại tiện hay chảy máu.

• Cách dùng: Các vị sao vàng hạ thổ, cho vào 300ml nước, sắc lấy 100ml nước pha thêm ½ thìa cà phê đường, uống trước khi đi ngủ. Mỗi đêm uống 1 thang.

• Chú ý: Người bệnh có táo bón nấu nước phan tả diệp hoặc chút chít uống thay nước hàng ngày.

3. THANH LỢI ĐẠI TRÀNG THĂNG ĐỀ CỬ HÃM THANG

Khổ qua	15g	Cỏ nhọ nồi	10g
Cây muồng (muồng trâu)	10g	Cây lức	10g
Cây nhàu	10g	Rau mơ	15g
Màn chầu	8g	Rau má	10g
Rau đắng đất	8g	Củ nghệ	8g
Vỏ cây vông	10g.

• Chủ trị: Thoát giang (trĩ lòi ra ngoài) mỗi làn đi đại tiện trực tràng lòi ra độ 5cm phải lấy tay ấn mạnh mới vào, ăn ngủ ít, đại tiện táo bón, tiểu tiện bình thường.

• Cách dùng: các vị cho vào 600ml nước sắc lấy 200ml chia uống 2 lần trong ngày.

• Chú ý uống thuốc này cần kết hợp với châm cứu sẽ giúp hiệu quả tốt hơn.

4. THẢO Ô KHÔ PHÀN TÁN

• Sinh thảo ô 8g; Khô phàn 4g; Thực diêm (sao) 2g; Băng phiến 2g.

• Chủ trị: Nhữ trĩ: trĩ lòi ra ngoài.

• Cách dùng: Các vị tán bột mịn, nhào với nước cho nhão, nhét sâu vào hậu môn 4cm, chờ 3 – 5 phút bệnh nhân mót rặn, rặn nhiều trĩ sẽ lòi ra. Sau khi búi trĩ lòi ra ngoài lần lượt dùng 5 bài thuốc sau:

  • Bài 1: Bột phá màng trĩ: Khô phàn 4g; Thực diêm (sao) 2g; Băng phiến 2g

    • Cách dùng: các vị tán bột mịn, dùng tăm bông đã tẩm ấm bằng nước ấm, chấm thuốc vào gốc bũi trĩ để phá màng trĩ (màng bọc ngoài búi trĩ).

  • Bài 2: Hồng châu thần ô tân (làm rụng trĩ)
     

    Hồng thạch tín (hồng phê)	16g	Châu thần (thần sa)	32g
    Ô mai (bỏ hạt)	32g	Khô phàn	8g
    Băng phiến	8g

    • Cách dùng: Châu thần để riêng, bốn vị còn lại tán chung thành bột mịn, hợp cùng với bột châu thần trộn theo phương pháp trộn bột kép. Dùng tăm bông đã tẩm ướt bằng nước chín chẫm bột thuốc chấm vào búi trĩ.
      
      Hoặc dùng bài thuốc sau:

      Hồng đơn	32g	Thanh phàn (đởm phân)	32g
      Thiềm tô	16g	Băng phiến	8g
      Châu thần	8g

    • Cách dùng: châu thần thủy phi để riêng, bốn vị còn lại tán chung thành bột mịn, hợp cùng với bột Châu thần theo phương pháp trộn bột kép. DÙng tăm bông chấm bột thuốc bôi vào búi trĩ.

    • Búi trĩ sau khi teo thành sẹo bong ra dùng bài thứ 3

  • Bài 3: Thang đốt trĩ
     

    Bột cùi trắng quả bưởi	20g	Hạt châm bàu	16g
    Khô phàn	16g	Thực diêm	8g

    • Tất cả các vị cho vào nước nấu sôi kỹ rồi dùng tăm bông nhúng nước thuốc đang sôi chấm vào búi trĩ đã chấm làm rụng búi trĩ (chỗ chấm mà không nóng là búi trĩ), sau khi chấm thuốc đốt trĩ vào người bệnh thì mặt trĩ sẽ tái ngắt (nếu châm thuốc vào người bệnh thấy nóng thì dó không phải là trĩ). Khi búi trĩ bong ra sẽ chảy máu, dùng bài 4 để cầm máu

  • Bài 4: Bột cùi bưởi tóc rối hương phụ
     

    Bột cùi trắng quả bưởi	20g	Hương phụ sao tồn tính	12g
    Tóc rối (loạn phát) thàn sao	12g	Băng phiến	8g

    • Cách dùng: Tất cả các vị tán bột mịn, khi búi trĩ khô và rụng ra dùng một muỗng canh bột thuốc cho vào bát con thêm rượu trắng nấu sôi thoa vào chỗ chảy máu, sẽ cầm máu, không chảy nữa.

    • Nếu nơi búi trĩ có viêm hoặc người bị bện táo bón dùng bài 5

  • Bài 5: Tiêu độc thang
     

    Vòi voi	12g	Muồng trâu	20g
    Vỏ cây sứ tây	20g	Phác tiêu	20g

    • Cách dùng: Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc, chia uống 2 lần trong ngày. Uống liên tục trong khi điều trị trĩ.

    • Nếu người bệnh táo bón ít thì bỏ phác tiêu, ăn lõng lỏng dễ tiêu. Kiêng các thức cay nóng.

5. THUỐC TIÊM MINH ĐỞM PHÀN

• Minh phàn 15g; Đởm phàn 2g; nước cất 90ml.

• Chủ trị:Các thể trĩ: trĩ nội, trĩ ngoài, trĩ hỗn hợp, trĩ tụ máu (huyết).

• Cách dùng: Minh phàn cho vào nước cất đun sôi trong bình thủy tinh kín cho tan hết rồi cho tiếp Đởm phàn vào tiếp tục đun cho tan hết rồi lọc cho thật trong, đóng vào lọ thủy tinh sạch, hấp tiệt khuẩn.

  • Gây tê tại chỗ búi trĩ để cắt trĩ. Sau khi cắt trĩ tiêm thuốc Minh đởm phàn trên vào nhân búi trĩ đã thắt. Đợi cho niêm mạc búi trĩ tái màu thì rút kim ra.

  • Sau khi búi trĩ rụng dùng bài thuốc Cao sinh cơ dưới đây bơm vào hậu môn để chống viêm và kích thích khả năng tái tạo niêm mạc của sẹo trĩ.

    • Cao sinh cơ:
       

      Hoàng cầm	55g	Hoàng liên	50g
      A giao	50g	Bột đậu xanh	100g
      Long não	6g	Vaselin	500g

    • Hoàn liên, hoàng cầm tan bột mịn trộn với bột đậu xanh; A giao hòa tan vào nước cho hỗn hợp bột trên vào hòa với vaselin đã đun nóng trộn đều, để nguội cho long não vào quấy đều đậy kín. Khi búi trĩ rụng, bơm vào hậu môn. Trong khi điều trị để giảm đau chống nhiễm khuẩn và chống chảy máu dùng bài thuốc sau:
       

      Cúc hoa	12g	Hòe hoa	12g
      Sa sàng tử (ngũ bôi tử)	12g	Kinh giới tuệ (hoa kinh giới)	15g

    • Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 100ml nước thuốc, pha thêm nước sôi vừa đủ cho người bệnh ngâm trĩ, ngâmlúc còn ấm. Hàng ngày ngâm 1- 2 lần.

Đông y Thiện Tri Thức tổng hợp.