THIÊN NIÊN KIỆN (THÂN – RỄ)

• Tên khoa học: Homalomena aromatic Schott họ Ráy (Araceae) còn gọi là Sơn thục.

• Bộ phận dùng là Thân – rê đã chế biến khô của cây thiên niên kiện (Rhizoma Homalomenae); được ghi nhận trong Dược điển VN và TQ.

• Mô tả cây: Cây thảo sống lâu năm, thân rễ bò ngang mặt đất, tròn mập, hơi thẳng, có khi cong, đường kính từ 1 – 2.5cm, dài từ 10 – 40cm, bẻ ngang có phần nạc, xen lẫn nhiều xơ ngắn, 2 – 4cm, rất cứng, đầu xơ nhọn, mùi thơm dễ chịu. Lá mọc từ thân rễ, phiến lá khóa to, hình đầu mũi tên dài tới 10 – 30cm, rộng 6 – 15cm không rụng. Quả mọng, thuô, chữa nhiều hạt. Mùa hoa tháng 4 – 6, quả mọc tháng 7- 9. Cây thường mọc hoang ở nhiều vùng nước ta nhất là nơi ẩm ướt.

• 

• Thu hái và chế biến: Thu hoạch quanh năm nhưng mùa hạ thì tốt nhất. Chọn những thân rễ già to, rửa sạch sấy nhanh ở nhiệt độ dưới 50độ, làm sạch vỏ, bỏ rễ con rồi lại phơi và sấy khô ở nhiệt độ dưới 60 độ C.

• Công dụng: Theo Đông y, thiên niên kiện vị cay, đắng, tính ấm vào 2 kinh Can, Thận. có tác dụng trừ phong thấp, làm mạnh gân xương. Chữa các chứng bệnh phong hàn thấp, nhức các khớp xương, chân tay tê dại, chuột rút. Liều dùng 5 – 10g, sắc uống. Cũng có thể dùng tươi (hoặc khô) ngâm rượu xoa bóp tại chỗ.

  • Lưu ý: người thuộc chứng âm hư nội nhiệt táo bón nhức đầu, phụ nữ có thai không nên uống.

Đông y Thiện Tri Thức tổng hợp