U NANG BUỒNG TRỨNG

1. Tổng quan

U nang buồng trứng là những khối u có vỏ bọc bên ngoài, trong chứa dịch có thể gặp ở mọi lứa tuổi. u nang buồng trứng có thể gây ra tình trạng khó chịu tại chỗ; rối loạn kinh nguyệt, suy giảm chức năng sinh sản, suy nược cơ thể thâm chí tử vong nếu không được điều trị dẫn đến các biến chứng như ung thư, tắc ruột.

Phân loại các dạng: u nang cơ năng và u nang thực thể.

2. U nang cơ năng

Bao gồm u nang bọc noãn, nang hoàng thể:

U nang bọc noãn:

Nang bọc noãn do nang De Graff không vỡ đúng ngày để giải phòng noãn, mà lớn dần lên thường từ 3 – 8 cm hoặc lớn hơn.
Loại này triệu chứng không rõ ràng, đôi khi có ra máu, nang to có thể gây đau tiểu khung, có thể gây ra chu kỳ kinh dài. Nang có thể bị xoắn hoặc vỡ buộc phải cấp cứu.
Do triệu chứng giống với viêm vòi trứng, lạcnội mạc tử cung, nang hoàng thể, khối u khác nên cần thận trọng trong khám và điều trị.
Loại nang này thông thường có thể tự hết sau 60 ngày, nếu trên 69 ngày mà chu kỳ kinh nguyệt đều cần nghĩ đến loại u nang hoặc khối u khác.

U nang hoàng thể:

Nang hoàng thể tế bào hạt: nang cơ nang gặp sau phóng noãn, tế bào hạt trở nên hoàng thể hóa: gây đau vùng chậu, vô kinh hoặc chậm kinh, dễ nhầm với mang thai ngoài tử cung; có thể gây xoắn nang, vỡ nang, gây chảy máu ổ bụng.
Nang hoàng thể tế bào vỏ: loại này không to, hay gặp hai bên buồng trứng, dịch màu vàng rơm, loại này thường gặp do buồng trứng đa nang, chửa trứng; Cần được điều trị sớm.

Nang hoàng thể trong thai nghén là nang gặp trong thai kỳ, có thể có ở cả hai bên buồng trứng.

Buồng trứng đa nang:

Gặp ở hai bên buồng trứng, gây vô kinh, thiểu kinh, có nguy cơ gây mọc râu và béo ở nữ giới, có nhiều trường hợp gây vô sinh thứ phát, có liên quan đến sự rối loạn nội tiết vùng dưới đồi thi.
Buồng trứng đa nang có vỏ bị sừng hóa, nhiều nang nhỏ nằm dưới lớp vỏ dày, khi siêu âm nang noãn nằm ở bề mặt vỏ buồng trứng. trong một số trường hợp phải tiến hành cắt góc buồng trứng để điều trị vô sinh.

3. U nang thực thể:

U nang biểu mô buồng trứng:

chiếm đến 60 – 80% các loại u nang gồm: u nang nước, u nang nhày, lạc nội mạc tử cung, u tế bào sáng, u Brenner, u đệm buồng trứng.

U nang nước:

Là u có vỏ mỏng, cuống dài, có dịch trong, kích thước thường lớn có khi chiếm hết ổ bụng, thường là lành tính trừ khi có nhú, vỏ thường nhẵn. Có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường được phát hiện ở độ tuổi 20 đến 30 tuổi, đôi khi có gặp gai đoạn sau mãn kinh. Phẫu thuật là biện pháp duy nhất, cung cần loại trừ trường hợp gây ung thư.

U nang nhày:

vỏ mỏng nhẵn, vỏ nang gồm 2 lớp là tổ chức xơ và biểu mô trụ. Kích thước thường rất lớn. Mổ cắt bỏ là biện pháp duy nhất.
Lạc nội mạc tử cung tại buồng trứng, vỏ nang mỏng trong chứa dịch màu nâu, khối u dính, dễ vỡ. Người bệnh thường đau hạ vị, đau bụng hành kinh, soi ổ bụng và khám tiểu khung có thể phá hiện được.

U nang bì:

chiếm 25% khối u buồng trứng do tiến triển từ tế bào mầm, thường khó phát hiện do không có triệu chứng rõ rệt, thường được phát hiện khi đi khám bệnh khác.

4. Biến chứng của các u nang nối nếu không được xử trí và điều trị kịp thời

Xoắn nang:

Gặp ở khối u có kích thước nhỏ, cuống dài, không dính, xoắn nang có thể xảy ra khi đang mang thai với dấu hiệu đau dữ dội, đột ngột, vã mồ hôi, có thể choáng và nôn buộc phải chuyển cấp cứu.

Vỡ nang:

Thường xảy ra khi nang bị xoắn hoặc sau chấn thương vùng bụng dưới.

Nhiễm khuẩn nang:

là tình trạng nang to lên, dính vào các tạng xung quanh.

Chèn ép tiểu khung đè vào trực tràng, bàng quang, nếu phát triển lớn gây chèn ép tĩnh mạch chủ dưới gây phù thận chí tuần hoàn bàng hệ, cổ chướng.

5. Nguyên tắc điều trị u nang buồng trứng

Cần mổ cắt sớm khi đã chẩn đoán chính xác u nang.
Nang nước ở người lớn tuổi nên cắt cả hai buồng trứng.
Nang nhày cũng cần cắt bỏ buồng trứng chống tái phát.
Nang bì cắt bỏ khối u để bảo tồn nhu mô lành
U nang có dấu hiệu nứt vỡ cần sinh thiết phòng tránh ung thư.

U nang phần lớn là u lành tuy nhiên cần được thăm khám chính xác để có phương pháp điều trị phù hợp. Các bạn nên đến cơ sở chuyên khoa sản uy tín và chuyên sâu để khám và điều trị kịp thời tránh biến chứng đáng tiếc.

Đông Y Thiện Tri Thức tổng hợp.