CÁC LOẠI RAU LÀM THỰC PHẨM – VỊ THUỐC – PHẦN 1

QUẢ BẦU

Bầu còn gọi là hồ qua, điềm qua, thiên qua, long mật qua, trường hồ. Là quả của cây bầu thực vật thuộc họ Bầu bí (Cucurbitaceae). Tính hàn, vị ngọt. Thành phần chính có albumin, cácbuahydrat, canxi, sắt, phosphor, carotein, vitamin C. hạt bàu có 51, 57% dầu béo. Trong đó acid chưa nó chiếm 58,6%. Có tác dụng nhât định với bệnh cao huyết áp và bệnh nhồi máu cơ tim.

Tác dụng: Thanh nhiệt, giải độc, chống khát, giảm mệt nhọc, lợi thủy mát da. Chủ yếu dùng cho nóng bức miệng khô, mồm mũi bị mụn, bụng chướng phù nước.

Cách dùng: Nấu canh chín để ăn. Nướng chín toàn tính nghiền bột đắp ngoài da.

Kiêng kỵ: Chân phù hư trường thì không nên dùng bầu, không nên ăn sống.

Chữa trị một số bệnh:

Bụng trướng phù nước: Bầu tươi nấu canh. Lấy nước uống nhạt.

Mũi miệng có mụn: mưng mủ ban đầu: 1 ảu bầu tươi gọt vỏ, bỏ hạt, cắt miếng. Cho thêm muối gừng, tỏi. Đun lửa nhỏ thành canh ăn.

Da lở loét, mụn nhọt độc, không khỏi: Quả Bầu nướng toàn tính, nghiền bột luyện với dầu mè để đắp vào chỗ đau.

BẦU RỢ (BÍ RỢ)

Quả Bầu rợ còn gọi là đỉnh túc qua, đào nam qua, hồng nam qua, linh qua. Là quả của cây bầu rợ. Là quả của cây bầu rợ, thực vật thuộc họ Bầu bí (Cucurbitaceae). Tính bình, vị hơi đắng. Thành phần chính là acid amin, vitamin B1, B2, C chất béo đường. Trong hạt có acid amin, hạt phơi khô dùng dần.

Tác dụng: Bổ trung ích khí. Thanh phế. Chủ yếu dùng chữa phế quản khò khè. Hạt có thể tẩy giun sán.

Cách dùng: cho thêm mật, đường để ăn hoặc làm thức ăn. Hạt dưa có thể ăn sống hoặc rang chín mà ăn.

Chữa trị một số bệnh:

Khò khè ở cổ: Một quả bầu rợ khoảng 500g, khoét một lỗ từ đỉnh quả bằng khoảng 1/5 quả, lấy 45g đường phèn; 50g mật sống nhét vào quả, bịt lại, đun chín để ăn. Ăn 1 lần hết trước khi đi ngủ, ngày ăn 1lần, 5 ngày sau sẽ đỡ bệnh, 10 ngày là 1 đợt điều trị. Hoặc dùng: 500g bầu rợ, 50g nước gừng, đường vừa đủ. Khoét 1 lỗ ở quả bầu cho đường vào, đun nhừ ép lấy nước, bỏ bã. Cho thêm nước gừng, đánh đều. Ngày 2 – 3 lần, mỗi lần 5 – 10ml, uống với nước đun sôi.

Trị giun: Hạt bầu rợ 50 – 100g ăn sống.

QUẢ BÍ NGÔ (BÍ ĐỎ)

Bí ngô còn gọi là mạch nha, bắc qua, phục qua, phạn qua, oa qua. Là quả của cây bí ngô (Cucurbita pepo), thực vật thuộc họ Bầu bí (Cucurbiataceae). Tính mát, vị ngọt. thành phần chính là acid amin, vitamin B, C chất béo, đường… Ăn bí tươi, ruột và cuống đều dùng làm thuốc được.

Tác dụng: Bổ trung ích khi, tiêu đờm, ngưng đau, giải độc sát trùng. Chủ yếu dùng cho bệnh phổi, đái tháo đường, tẩy giun, bị bỏng nước sôi. Ruột bí chữa bỏng, bị thương. Cuống bí chữa bỏng và mụn nhọt.

Cách dùng: Nấu ăn, giã lấy nước, đắp ngoài da.

Kiêng kỵ: Người khi bị đau thấp thì không nên ăn. Ăn nhiều quá chân yếu, vàng da. Người sốt rét không dùng.

Chữa trị một số bệnh:

Viêm khí quản mạn tính, ho phế quản: 1 quả bí ngô (khoảng 500g), 60g mật ong, 30g đường phèn. Khoét 1 lỗ ở đầu quả bí. Lấy mọt phần ruột bí ra. Cho đường và mật ong vào trong quả bí, bịt lại bằng miếng bí đã cắt. Đun một giờ đồng hồ rồi lấy ra; Ngày 2 buổi sáng và tối ăn hết. Dùng liên tục trong 5 – 7 ngày; Hoặc dùng bí ngô tươi 500g (gọt vỏ), táo tàu 15 – 20 quả (bỏ hạt) đường đỏ vừa đủ, đun chín nhừ rồi ăn.

Bệnh Tiểu đường: Bí ngô làm rau ăn với các thức ăn khác. Có tác dụng thúc đẩy chất insulin trong cơ thể người ta tiết ra. Có thể nướng bí ngô cho khô, nghiền bột. Uống với nước đun sôi. Mỗi lần 6g, ngày 2 – 8 lần.

Huyết áp cao, viêm thận mạn tính, xơ gan: Bí ngô rửa sạch, cắt miếng. Cho thêm đường trắng, trộn đều. Đun chín mà ăn. Phối hợp với thuốc để điều trị.

Bị ợ: 5 cuống quả bí ngô, sắc uống.

Phù thúng, bụng trướng nước, khó đi tiểu: Cuống quả bí ngô. Nướng toàn tính, nghiền bột, uống với nước nóng. Ngày 3 lần, mỗi lần 1 – 2g.

Đau thần kinh hai bên ngực: Bí ngô vừa đủ. Nấu chín đắp vào chỗ đau.

Giải độc Hêroin: Bí ngô sống giã lấy nước mà uống nhiều lần.

Bị bỏng lửa, bỏng nước: Bí ngô sống, gọt vỏ, gã nát nhừ đắp vào chỗ bị bỏng, cho thêm đậu phụ đã giã nát càng tốt; Hoặc Bí ngô già tươi hoặc cả ruột và hạt, cho vào chum dùng dần, không dùng quả hỏng. Cuống bí ngô phơi khô, nướng thành than toàn tính, nghiền thành bột, luyện với dầu Sở để đắp. Hoặc Ruột bí ngô giã nát đắp vào chỗ đau.

Bị nhọt, mụn nói chung: Cuống bí ngô phơi khô, đốt thành than toàn tính, nghiền bột, trộn vỡi dầu Sở hoặc dầu mà mà đắp.

Tẩy giun: Ăn sống bí ngô tươi. Người lớn 500g, trẻ em lượng một nửa. hai giờ sau uống thuốc tẩy, ngày 1 lần, uống trong 2 ngày.

Lòi dom: Cuống bí ngô 3 cái, gạo ý dĩ 120g. Đun nước uống liên tục.

Bảo vệ thai: Cuống bí ngô già 30g, đun nước uống, ngày 2 lần uống liên tục.

Đông y Thiện Tri Thức tổng hợp​