Y HỌC CỔ TRUYỀN VỚI ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN TIÊU HÓA – PHẦN 4

Y HỌC CỔ TRUYỀN VỚI ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN TIÊU HÓA – PHẦN 4

1. CÁT CĂN BIỂN ĐẬU:

• Chủ trị:
  + Tiêu chảy do cảm nhiễm tà khí thấp nhiệt: tiêu chảy đi tóe như nước xối hoặc đi lỏng có kèm chất nhày, phân có mùi chua thối, đi có tiếng kêu, đi nhiều lần, hậu môn nóng đỏ.
  + Người nóng phát sốt, khát nước đầy bụng, sôi bụng, có lúc buồn nôn hoặc nôn, tiểu tiện vàng và ít, người mệt lả, mạch nhu xác.
• Cách dùng: Các vị sấy giòn, tán bột mịn. Người lớn ngày uống 30 – 40g chia uống 3 – 4 lần. Trẻ em tùy tuổi mà giảm liều xuống ¼ hoặc 1/3 hoặc ½ liều người lớn. Hòa với nước chín hoặc nước gạo rang nguội uống.
• Kiêng kỵ: Người tiêu chảy do hư hàn không dùng.
   

2. LỤC NHẤT TÁN:

• Thành phần:
  + Hoạt thạch (thủy phi): 60g
  + Cam thảo: 10g
• 
• Chủ trị:
  + Tiêu chảy thuộc nhiệt, mình nóng, khát nước, ngày đi tiêu chảy nhiều lần phân lỏng như nước, mùi thối khẳn, hoặc đi tóe phân ra có tiếng kêu, hậu môn đỏ.
  + Môi khô se có màu đỏ, miệng ráo, tiểu tiện ít vàng hay đỏ có khi còn đi dắt.
• Cách dùng: Các vị sấy khô, tán bột mịn. Người lớn ngày uống 30 – 40g, chia uống 4 lần. Trẻ em tùy tuổi mà giảm liều từ 15 – 20g/lần chia 4 – 5 lần trong ngày. Hòa với nước chín nguội uống.
   

3. TRÚC LỊCH HOẮC HƯƠNG THANG:

• Chủ trị: Tiêu chảy nhiệt:
  + Phân lỏng hoặc đi tóe như xối nước, đoạn sau có tiếng kêu, ngày đêm đi nhiều lần, người nóng, đầu váng, chán ăn, buồn nôn, đầu mặt có lúc ra ít mồ hôi, miệng khát, hậu môn nóng đỏ hoặc rát, tiểu tiện vàng ít, có lúc đi dắt.
• Cách dùng: Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 200ml để nguội uống. Ngày uống 1 thang. Trẻ em tùy tuổi giảm bớt lượng thuốc trong thang xuống còn ¼ đến ½ liều người lớn.
  • Chú ý:  Nếu người bệnh khát nước đòi uống luôn, lấy cám gạo nếp sao đen 40g, gừng tươi 3 lát nấu kỹ, gạn nước bỏ bã uống trong ngày thay nước.
  • Kiêng kỵ thể tiêu chảy do hư hàn không dùng.

4. HOÀI SƠN HOẮC HƯƠNG THANG:

• Chủ trị:
  + Tiêu chảy lúc dầu đi như tóe nước sau có tiếng kêu, ngày đi 5- 7 lần, người nóng, đầu váng và nặng, miệng khát nhưng uống không nhiều, mệt mỏi, tiểu tiện vàng đỏ, ít.
  + Bụng chướng đầy lúc đau giảm, chán ăn.
• Cách dùng: Các vị trên cho vào 800ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc để nguội uống. Ngày uống 1 thang. Trẻ em tùy tuổi giảm bớt liều lượng.
• Lưu ý: Tiêu chảy thuộc hư hàn không dùng.
   

5. CHỈ TẢ TIÊU TRỆ THANG:

• Chủ trị:
  + Đau bụng mót đi ngoài, phân lỏng loãng, ngày đi nhiều lần, bệnh thướng xảy ra sau những bữa ăn quá nhiều chất ngọt, béo hoặc ăn phải thức ăn ôi thiu.
  + Phân chua thối, nồng. Bụng đầy chướng và hay sôi thỉnh thoảng đau quặn, đi ngoài xong thì giảm đau.
• Cách dùng: Các vị cho vào 600ml nước sắc lấy 150ml nước thuốc để ấm uống. Ngày uống 1 thang. Trẻ em tùy tuổi giảm bớt liều.
   

6. SƠN MẠCH TRẦN BÌ THANG:
   

• Chủ trị: Đau bụng tiêu chảy ngày đi 5 – 7 lần, phân lỏng múi như trứng gà ung, đi xong bụng đau giảm, ợ lên cổ chua hăng khó chịu, chán ăn.
• Cách dùng: Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 100ml nước thuốc để nguội uống. Ngày uống 1 thang.
   

7. SƠN MẠCH THẦN CHỈ THỰC THANG:

• Chủ trị:
  + Do ăn thức ăn không thích hợp dẫn đến đau bụng đi ngoài phân lỏng, ngày đi 5 – 7 lần, phân vàng chua thối khẳn, khó chịu.
  + Bụng đầy ậm ạch, ợ hơi xông lên cổ chua hăng, đau bụng, sôi  bụng là mót đi ngoài ngay, đi xong giảm đâu, ậm ạch đầy bụng, không sốt, tiểu tiện bình thường.
• Cách dùng: Các vị cho vào 800ml nước, sắc lấy 150ml nước thuốc, chia làm 2 lần. Ngày uống 1 thang. Trẻ em tùy tuổi giảm liều lượng của thang trên xuống còn 1/3 hoặc ½.
• Kiêng kỵ: Kiêng các chất bổ,, béo khó tiêu, các chất tanh. Nên ăn cháo cho nhẹ dạ.
   

8. CHỈ THỰC BẠCH PHÀN TÁN:

• Thành phần: Chỉ thực (sao vàng đều) 100g; Phèn chua phi khô 20g.
• Chủ trị:
  + Đau bụng sôi bụng đi ngoài phân lỏng loãng, ngày đi đến 7 lần màu vàng thôi.
  + Lúc đầu đi lỏng sau chuyển sang đi lỵ, rặn tức hậu môn khó chịu (tiền tả hậu lỵ).
  + Trẻ em ăn sữa chua đi ngoài vón nhỏ như hoa cà hoa cải.
• Cách dùng: Các vị thuốc tán bột mịn có thể luyện thành viên hoàn bằng hạt đỗ xanh. Người lớn uống 30g chia 3 lần/ngày. Trẻ em tùy tuổi uống từ 5 – 20g chia làm 3 – 4 lần. Uống với nước chín.

Nguồn: Đông Y Thiện Tri Thức tổng hợp.