LONG NHÃN - BỔ HUYẾT, ÍCH TRÍ
Nhãn có cùi thịt (long nhãn) trong suốt, mọng và ngọt là một trong những thứ quý được ưa chuộng.
Long nhãn từ xưa nay vốn nổi tiếng là sản phẩm bổ dưỡng. cùi nhãn, vỏ quả, rễ, hạt, hoa là đều có giá trị chữa bệnh cao.
Trong cuốn ‘Thần nông bản thảo kinh” ghi rằng: long nhãn chủ trị ngũ tạng tà khí, an thần, kích thích tiêu hóa, trừ độc do côn trùng đốt, diệt 3 loài sâu bọ. Cuốn sách “Bản thảo cương mục” có ghi Long nhãn vị ngọt, bổ tỳ vị, bổ hư, tăng cường trí tuệ. Danh y Trương Tích Thuần đã khái quát công dụng của long nhãn là: Bổ tâm huyết, tâm khí, tỳ huyết, khỏe tỳ vị, chữa lo lắng quá độ, thương tổn tâm lý, hồi hộp mất ngủ, tiêu chảy do tỳ hư.
Y học hiện đại phát hiện trong long nhãn có đường glucose, đường saccarose, lipid, các vitamin, C, P và nhiều nguyên tố vi lượng. Nghiên cứu về dược lý thấy long nhãn có tác dụng bổ huyết và trấn tĩnh, chữa hồi hộp thần kinh, thuốc sắc long nhãn có tác dụng hạn chế trực khuẩn lỵ và nấm tiểu nha bào.
Long nhãn có tác dụng bổ huyết,ích tâm, kiện tỳ, ích trí nếu so với táo tàu thì tác dụng còn tốt hơn. Nó vừa bổ khí huyết vừa điều trị chứng mất ngủ do suy nghĩ, lo lắng quá nhiều. Hạt nhãn khi tán thành bột được gọi là lệ chau dùng cầm máu khi bị thương, làm da mau lành, không để lại sẹo. Vỏ quả nghiền thành bột chữa được bỏng
Nhãn tuy tốt nhưng những người bị bệnh cảm mạo phong hàn, rối loạn tiêu hóa, rêu lưỡi dày trơn không nên ăn.
Một số bài thuốc dùng Nhãn:
- Tiêu chảy do tỳ hư: Long nhãn khô 40 quả, gừng sống 3 lát, sắc để uống.
- Phù thũng sau khi đẻ: Long nhãn khô, gừng, táo tàu, mễ nhân, phục linh, mỗi thứ 10g, sắc uống.
- Hồi hộp mất ngủ, hay quên: Cùi nhãn 100g, gạo nếp 120g, nấu cháo ăn.
- Thiếu máu, suy nhược cơ thể: Long nhãn 10g, hạt sen 15g, hồng táo 10g, lạc 10g, gạo nếp 30g, nấu thành cháo. Mỗi buổi sáng, buổi tối ăn 1 lần.
- Suy nhược thần kinh: Long nhãn, nhân táo chua, khiếm thực, mỗi thứ 15g, nấu uống trước khi ngủ.
- Bỏng: Vỏ quả nhãn tán nhỏ thành bột, trộn với dầu vừng để bôi.
- Nôn ợ: Long nhãn khô 7 quả, đốt tồn tính, tán thàn bột, chia đều uống mỗi ngày 3 lần.
- Chảy máu do chấn thương: hạt nhãn tán nhỏ, đắp vết thương.
- Tỳ hư khí huyết kém: Long nhãn 20 quả, trứng gà 2quả, thêm chút đường ăn vào lúc sáng sớm khi đói.
- Tâm thận hư nhược: Long nhãn 250g, rượu ngon 750g, đem ngâm 1 tháng. Mỗi tối trước khi đi ngủ uống 1 chén.
Nguồn: Đông Y Thiện Tri Thức tổng hợp.