LOÉT MIỆNG VỚI Y HỌC CỔ TRUYỀN
Miệng là nơi khai khiếu của tỳ, lưỡi là nơi khai khiễu của tâm, kinh thận đi tới lưỡi, răng lợi thuộc tỳ vị. Vì vậy các bệnh ở răng miệng đều có liên quan đến sự thay đổi về công năng các tạng phủ: tỳ vị, can thận;
Nguyên nhân gây ra bệnh ở răng miệng do nhiệt độ, hỏa độc, thấp nhiệt ở tỳ vị, tâm và do âm hư, tân dịch giảm ở vị, thận. Vì vậy trên lâm sàng thường thấy có hai triệu chứng xuất hiện là hư chứng và thực chứng
Thực chứng biểu hiện niêm mạc đỏ sưng, nóng rát, đau, lở loét có mủ miệng khô, mùi hôi. Cách chữa là thanh nhiệt: tả hỏa, giải độc, trừ thấp;
Hư chứng biểu hiện: niêm mạc viêm đỏ, không sưng, đau ít, hay tái phát. Cách chữa vừa bổ âm sinh tân dịch vừa thanh nhiệtgiải độc, trừ thấp, tả hỏa (công bổ kiêm trị);
Loét miệng là bệnh hay tái phát, y học cổ truyền gọi là khẩu cam do tâm tỳ bị hỏa độc, nhiệt độc, do thận âm hư, vị âm hư làm hư hỏa bốc lên gây viêm mà sinh ra bệnh; Trên lâm sàng căn cứ vào triệu chứng của bệnh chia làm 2 loại:
- Thực hỏa: do hỏa độc ở tâm tỳ sinh ra
- Triệu chứng: vết loét đỏ sưng, có mủ, đau nóng rát, miệng khô, hôi, lưỡi đỏ rêu vàng, táo bón, nước tiểu đỏ;
- Phương pháp: thanh nhiệt tả hỏa ở tâm, tỳ;
- Bài thuốc 1:
Sinh địa |
16 g |
Huyền sâm |
12 g |
Lá tre |
16 g |
Thạch cao |
20 g |
Ngọc trúc |
12 g |
Chút chít |
16 g |
Cam thảo nam |
16 g |
Mộc thông |
12 g |
Bài thuốc 2: Đạo xích tán gia giảm
Sinh địa |
20 g |
Mộc thông |
6 g |
Trúc diệp |
12 g |
Thạch cao |
40 g |
Ngọc trúc |
12 g |
Cam thảo |
4 g |
Huyền sâm |
2 g |
Lô căn |
20 g |
Tri mẫu |
12 g |
Thăng ma |
8 g |
- Hư hỏa: do vị âm hư, thận âm hư, tân dịch, giảm sinh ra.
- Triệu chứng: các vết loét sưng đỏ ít, đau nhẹ, khi m ệt nhọc dễ tái phát lưỡi đỏ, mạch tế sác;
- Phương pháp chữa: dưỡng âm thanh nhiệt;
- Bài thuốc
Sa sâm |
12 g |
Mạch môn |
12 g |
Hoàng bá |
12 g |
Tri mẫu |
8 g |
Sinh địa |
16 g |
|
12 g |
Huyền sâm |
12 g |
Cỏ nhọ nồi |
16 g |
Đan bì |
8 g |
Cam thảo |
4 g |
Bài viết có tính tham khảo không thay thế cho sự khám và điều trị của thày thuốc.
Đông y Thiện Tri Thức tổng hợp.