CÁC PHƯƠNG THUỐC BỔ ÍCH – PHẦN 4

Thuốc bổ ích còn gọi tắt là thuốc bổ là phương pháp chữa “ bổ cái hư” và “ích cải tổn” là một trong những phương pháp chữa bệnh.

Thuốc này có tác dụng bổ sung những gì không đủ về âm dương, khí huyết, âm tinh, tân dịch, điều chỉnh hoặc cải thiện một vài chức năng sinh lý bị suy thoái qua phương pháp phù trợ chính khí để khử trừ tà bệnh. Thuốc bổ không phải là linh dược vạn ứng để có bệnh thì chữa – không bệnh thì cường thân – Các loại thuốc đều theo chỉ chứng lâm sàng mà có phạm vi thích ứng nhất định.

Chúng tôi xin giới thiệu một số phương thuốc bổ ích khí được tổng hợp từ nhiều nguồn giúp bạn đọc có thêm tài liệu nghiên cứu và tham khảo (tiếp)

1. ĐƯƠNG QUY BỔ HUYẾT THANG – Nội ngoại thương biên luận

• Thành phần dùng: Hoàng kỳ 4g; Đương quy (sao rượu) 8g;
• Cách dùng: Đun sắc lấy nước đặc chia 2 lần uống trong ngày.
• Tác dụng Bổ khí sinh huyết. Chữa sau khi ra máu nhiều, phụ nữ bị rong huyết, hậu sản, có hiện tượng huyết hư, da mặt vàng vọt, tinh thần mệt mỏi thiếu sức hoặc có sốt nhẹ, mạch hư không có lực sau khi u nhọt vỡ máu mủ nhiều.
• Giải: bài này là phương thuốc tiêu biểu về khí huyết, là phương pháp chữa huyết thoát thì ích khí. Do khí có thể sinh huyết nên dùng nhiều Hoàng kỳ bổ khí để làm vốn sinh huyết thì dùng Đương quy bổ huyết mới có sức mạnh, người âm hư hỏa vượng kỵ dùng bài thuốc này.

2. QUY TỲ THANG (Phụ Dưỡng tâm thang – Tế sinh phương)

• Cách dùng: Ngày dùng 1 thang, đun sắc chia 2 lần uống trong ngày nếu dùng thuốc hoàn dùng 4 – 8g/lần, ngày chia 2 – 3lần.
• Tác dụng: Kiện tỳ ích khí, bổ huyết dưỡng tâm. Bài này chủ trị tâm tỳ đều hư, khí huyết không đủ, thần mỏi người mệt, ăn ít, tim hồi hộp, mồ hôi trộm, mất ngủ hay quên do tỳ không thông huyết dẫn đến tiện huyết và phụ nữ rong huyết.
• Giải: Bài thuốc này là phương thuốc bổ cả tâm và tỳ. Dùng sâm, truật, linh, thảo để kiện tỳ ích khí, gia Hoàng kỳ để tăng thêm công hiệu ích khí, Táo nhân, Viên chí, Quế viên để dướng tâm an thần. Mộc hương lý khí tỉnh tỳ; Việc dùng lượng lớn thuốc kiện tỳ bổ khí là do khí năng nhiếp huyết và khí năng sinh huyết nên dùng nó để nhiếp huyết sinh huyết chữa chứng tỳ không thống huyết dẫn đến băng huyết, hai là tỳ là nguồn sinh hóa khí huyết, tỳ vận động khỏe thì sinh hóa khí huyết không ngừng, dễ hồi phục. Do Tâm chủ huyết dựa vào huyết dịch để hoạt động người huyết hư thường thấy tim hồi hộp, ít ngủ hay quên nên bài này dùng Táo nhân, Viễn chí, Quế viên để dưỡng tâm huyết mà an thần.
• Cách gia giảm: Bài này gia Thục địa gọi là Hắc quy tỳ hoàn, tác dụng bổ khí huyết càng mạnh.
• Phụ phương: Gồm các vị Hoàng kỳ, Nhân sâm. Chích cam thảo, Phục linh, Phục thần, Đương quy, Xuyên khung, Bá tử nhân, Toan táo nhân, Viễn chí, Ngũ vị, Nhục quế, Bán hạ.

Bài viết có tính tham khảo không thay thế cho sự khám và điều trị của thày thuốc.

Đông y Thiện Tri Thức tổng hợp